Η κρητική σοφεγάδα ή όπως το ξέρουμε στην υπόλοιπη Ελλάδα το καλοκαιρινό τουρλού εμπλουτισμένο με ρύζι, αν και φαγητό κατσαρόλας, γευστικά θα σου θυμίσει τόσο πολύ τα γεμιστά στην πιο εύκολη εκδοχή τους!
Σοφεγάδα ή συμπεθεριό στην Κρήτη, σουφικό και μαγεριό (μα’εριό) στην Ικαρία ή όπως το έλεγε η μαμά μου, τουρλού-τουρλού.
Ίσως αναρωτιέσαι γιατί δεν αναφέρω τη λέξη μπριαμ ή ρατατούι, πολύ απλά γιατί είναι άλλο φαγητό.
Και πραγματικά η επιμονή μου για τον διαχωρισμός τους δεν έχει να κάνει με κάποιον μαγειρικό “ψυχαναγκασμό” για χρήση ορολογίας.
Κάνοντας αυτά τα σπουδαία φαγητά ένα και το αυτό, χάνουμε την ευκαιρία να φάμε αληθινό μπριάμ ή τουρλού!
Η ειδοποιός διαφορά σε αυτές τις δύο τόσο όμοιες συνταγές είναι ο τρόπος μαγειρέματος.
Ναι, τόσο στη συνταγή για μπριαμ, όσο και στη συνταγή για τουρλού να χρησιμοποιούνται ίδια υλικά.
Μελιτζάνες, κολοκυθάκια, πιπεριές, ντομάτες, φασολάκια, βλίτα, μπάμιες, κολοκυθοανθοί, καλαμπόκι και ό,τι άλλο βγάζει το καλοκαιρινό μποστάνι.
Στη συνταγή για μπριαμ όλα τα παραπάνω υλικά κομμένα σε λεπτές φέτες μπαίνουν σε ταψί και ψήνονται στον φούρνο.
Η συνταγή για τουρλού -σοφεγάδα ξεκινά και τελειώνει σε κατσαρόλα (το λεγόμενο one pot) ενώ τα λαχανικά είναι κομμένα ομοιόμορφα σε μέτρια χοντρά κομμάτια.
Το τελικό αποτέλεσμα καθεμιάς από τις δύο συνταγές εντελώς διαφορετικό, και τα δύο αλλιώτικη νοστιμιά!
Άλλο η “γλύκα” της κατσαρόλα και άλλο η νοστίμια του φούρνου.
Και αφού τοποθετήθηκα επαρκώς για τα δύο διαφορετικά παραδοσιακά καλοκαιρινά φαγητά της Ελληνικής Κουζίνας.
Σε αυτό το σημείο, ας αναφέρω και το γεγονός πως ούτε το ένα, ούτε το άλλο φαγητό έτρωγα μέχρι πριν μερικά χρόνια, πλέον δηλώνω πως και τα δύο είναι τα καλύτερα καλοκαιρινά φαγητά!
Ιδιαίτερα απολαυστικός, χορταστικός και γενικά επικός είναι ο συνδυασμός του τουρλού με ρύζι.
Θέλοντας να δώσω μια διαφορετική εκδοχή για το τουρλού, στη στήλη μου στο περιοδικό OLIVE το σκέφτηκα λίγο σαν “αποδομημένα” γεμιστά.
Λεπτομέρειες που αναδεικνύουν τη συνταγή
√ Τα λαχανικά
Όταν μαγειρεύουμε φαγητά κατσαρόλας με λαχανικά μια από τις λεπτομέρειες που πρέπει να δώσουμε βάση για να μαγειρευτούν τέλεια είναι η κοπή τους.
Επιλέγω να κόβω σε μέτρια κομμάτια -μέγεθος μπουκιάς- μελιτζάνες, κολοκυθάκια, πατάτες όπου λίγο-πολύ και τα τρία μαγειρεύονται στον ίδιο χρόνο.
Το επιθυμητό αποτέλεσμα είναι να “λιώνουν” στο στόμα όχι όμως στην κατσαρόλα.
Οι πιπεριές ανάλογα το μέγεθός τους, αν είναι μικρούλες, μπορούν να μπουν ολόκληρες ή αρκετά χοντροκομμένες.
Συνήθως χρησιμοποιώ ποικιλία από πιπεριές, κέρατα πράσινες και κόκκινες δίνουν ωραία γλύκα.
Οι κλασικές πράσινες δίνουν πολύ άρωμα ενώ έχουν αυτή την ιδιαίτερη “πίκρα” όταν μαγειρεύονται που δίνει ισορροπία στο σκέτο γλύκισμα τουρλού.
√ Η σάλτσα ντομάτα
Φυσικά καλοκαίρι και δεν νοείται χωρίς σάλτσα από φρέσκες ντομάτες.
Τριμμένες στον ρεντέ αλλά και κονκασέ, δηλαδή ξεφλουδισμένες, ξεσποριασμένες και κομμένες σε κυβάκια.
Αν η ντομάτα είναι νόστιμη και σωστά ώριμη, το τουρλού θα γίνει ασυναγώνιστο!
Εμένα μου αρέσει πολύ να χοντροκόβω και μια ντομάτα, όπως κάνω με τα λαχανικά.
√ Το ρύζι
Θα είναι σα να τρως γεμιστά αλλά χωρίς το κόπο τους!
Το ρύζι που προτίμησα ήταν το γλασέ και καλώς, αφού ήμουν ανάμεσα στην ποικιλία Καρολίνα και γλασέ.
Θεωρώ πως το γλασέ έδεσε όμορφα τα ζουμάκια ενώ ακόμη και την επόμενη ημέρα τρωγόταν πολύ ευχάριστα.
Πάντως και η ποικιλία Καρολίνα πιστεύω θα δώσει το ίδιο καλό αποτέλεσμα.
√ Τα μυρωδικά
Για μένα ο συνδυασμός με άνηθο, μαϊντανό, ρίγανη και βασιλικό είναι ΤΟΠ!
Την ρίγανη και τον βασιλικό τους προσθέτω αποξηραμένα, θέλω αρώματα διακριτικά με κύρια παρουσία τον άνηθο.
Προσοχή τα μυρωδικά είναι μόνο για λίγη γεύση και άρωμα, δεν πρέπει να κλέβουν τα αρώματα από τα λαχανικά, απλά να τα αναδεικνύουν.
Φυσικά φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι, πάντα και καλό ελαιόλαδο για τέλειο αποτέλεσμα.
Το τουρλού με ρύζι το λατρέψαμε! Ομολογώ πως η Υβόννη και ο Φώτης ήταν πολύ επιφυλακτικοί στην αρχή αλλά τους κέρδισε.
Βάλε την φαντασία σου, παίξε με λαχανικά, πες το όπως θέλεις σουφικό, σοφεγάδα, τουρλού -ΟΧΙ ΜΠΡΙΑΜ- !
Απόλαυσέ το ζεστό ή κρύο, όπως τα γεμιστά, και σίγουρα πάρε δίπλα σου ψωμάκι ή και φέτα γιατί του πάνε και τα δύο απίστευτα!
♡
Εύα
Σοφεγάδα ή τουρλού με ρύζι
Εκτυπώση ΣυνταγήςΥλικά
- 250 γρ. μελιτζάνες, χοντροκομμένες
- 200 γρ. κολοκυθάκια, χοντροκομμένα
- 2 μεγάλες πράσινες πιπεριές, χοντροκομμένες
- 2 μεγάλες κόκκινες πιπεριές, χοντροκομμένες
- 1 μεγάλη πατάτα, χοντροκομμένη
- 2 μέτριες ντομάτες, χοντροκομμένες
- 1 μεγάλο κρεμμύδι ξερό, ψιλοκομμένο
- 2 σκελίδες σκόρδο, ψιλοκομμένες
- 100 γρ. ρύζι γλασσέ
- 250 γρ. σάλτσα φρέσκιας ντομάτας
- 650 γρ. ζεστό νερό
- 60 γρ. ελαιόλαδο
- 3 κ.σ. μαϊντανό, ψιλοκομμένο
- 1 κ.σ. άνηθο
- ½ κ.γ. ρίγανη
- Φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι
- Αλάτι
Διαδικασία
- Σε μια κατσαρόλα με χοντρό πάτο ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο και σοτάρουμε τα κρεμμύδια και τα σκόρδα για 3’.
- Προσθέτουμε όλα τα λαχανικά, εκτός από τις ντομάτες, και συνεχίζουμε το σοτάρισμα για 8-10’ σε μέτρια χαμηλή φωτιά.
- Προσθέτουμε τις ντομάτες, την σάλτσα, αλάτι, πιπέρι, την ρίγανη και 200 γρ. από το νερό και μαγειρεύουμε για 15’, σε χαμηλή φωτιά.
- Τέλος προσθέτουμε το ρύζι, τον άνηθο, τον μαϊντανό και το υπόλοιπο νερό συνεχίζοντας το μαγείρεμα για 20’ ακόμη μέχρι να μελώσει το φαγητό και αν χρειαστεί προσθέτουμε λίγο ακόμη ζεστό νερό.
- Σερβίρουμε την σοφεγάδα με λίγο μαϊντανό ζεστή ή σε θερμοκρασία περιβάλλοντος.
Σημειώσεις για τη συνταγή
